Қазақ күресі – қазақтың ұлттық спорт түрі. Ұлан ғайыр атыраптың, дархан даланың кең төсін мекен етіп, саф ауамен тыныстаған қазақ батырлық пен батылдыққа, ептілік пен икемділікке ертеден-ақ машықтанған. Батырлық – қанмен біткен қасиет. Кешегі Қажымұқан бастаған бейбіт бәсеке бүгінгі күні де маңызын жоғалтпады. Ұлан асыр той, үлкен ас ұлттық спорт ойынысыз, соның ішінде, қазақ күресінсіз өтпейді.
Бүгін де қазақ күресінің көрініс беретін үлкен тойына жиналдық. Дархан даланың дарыны 50 жасқа келді. Баянауыл аудандық балалар және жасөспірімдер спорт мектебінің директоры Асхат Жапаровтың 50 жас мерейтойына орай 2003-2005 жылы туылғандар арасында қазақ күресінен аудандық жарыс ұйымдастырылып, талайдың делебесін қоздырды.
Бұла күшін мойындатқан намысқой балуандар боз кілемге жиналды. Белдескеннің белін үзуге қамданған жеті команда бақтары мен баптарын қатар сынасты. Асхат Мүбәракұлының мерейтойына арнайы ұйымдастырылған ұлттық спорт жарысына Ақсаң, Сәтбаев, Егіндібұлақ, Торайғыр, Бірлік ауылы, Майқайың кенті және баянауылдық балуандар, барлығы 50 жас спортшы 5 салмақ дәрежесі бойынша қатысты. Боз кілемдегі белдесу балуандардың ұлттық рухы мен жігерін асқақтату мақсатында Әнұранмен басталды. Тойдың бастауы шашу болса, бұл ізгі дәстүр де той төрінен орын алды.
Ұлттық спортты ұлықтаған ел ағасының мерейтойында аудандық спорт бөлімінің басшысы Зейнолла Тәліпов, жарыстың бас төрешісі Өміртай Шәріпжанов жылы лебізін, ақ тілегін білдіріп, жеңісті місе тұтып келген спортшыларға сәттілік тіледі. Жүректілік ер жігіттің еншісіне жазылған қасиет. «Күш атасын танымас» деген бар. Боз кілемге именбей шыққан балуандар қазақ күресінің, ұлттық ойынның озық үлгісін көрсете білді. Балуандар жағаласып жармасып, айдаһардай алысқанда күресті тамашалауға келгендердің делебесі қозды. Баптағаны шаңды аспанға шығарып жеңгенде орнынан атып тұрып қуанған бапкердің қуанышы тіптен ерекше. Боз кілем үстінде шырқалған «Алға, қазақ жігіттері» әні хас батырлардың мәртебесін көтеріп, намысын шыңдаса, қазақ биі жарыс көркін қыздыра түсті. Қажымұқан мен Балуан Шолақтың бітімі бөлек, білегі күшті бүгінгі ұрпақтары белдескеннің белін үзді. Жарыс қорытындысы бойынша баянауылдық балуандар бұла күштерін танытып, 32 кг салмақта Айбота Әли, 46 кг салмақта Ерхан Сартай қарсыластарын ептілікпен жеңіп, бірінші орынды иеленді. 38 кг салмақта Торайғыр ауылының спортшысы Бекзат Алпыс даралық танытты. 42 кг салмақ дәрежесінде Майқайың кентінен Айбек Тұрсынбаев бірінші орынды жеңіп алды. Ал, 46 және одан жоғары салмақ дәрежесінде майқайыңдық боз кілем шебері Әділбек Ахметкәрім жүлделі орынды иеленді. Мерекелі мерейтой аясында өткен аудандық турнир жүлдегерлеріне той иесінің атынан медальдар мен ақшалай сыйлықтар табысталды.
Шаршы алаңда жігерленіп, қайраты тасыған жас өрендердің болашақта да бағы мен бабы қатар шапсын дейміз!
Әлия ТАУКЕНОВА,
Баянауыл.
