Әдебиетте шын мәнісінде үш өзара әрекеттестіктегі тұлғат (субъект) бар: автор, nерсонаж(дар) және оқырман (нағыз өмірде оқырмандар өте көп, бірақта туынды кеңістігінде олар бір-бірімен еш кезікпейді). Олардың өзара әрекеттестігін сипаттау біршама ...
Толық оқу »Tag Archives: Әдебиеттану
6-дәріс. Әңгімелеу
Стилистика сияқты нарратология, яғни, хикаяттау туралы ғылым әдебиеттанумен тек қана өзінің пәндік тақырыбы жағынан қиысып, кейде тіпті оның шегінен шығып кетеді: өйткені, хикаяттаулардың барлығы бірдей көркем болып табылмайды. Хикаяттау дискурстың ...
Толық оқу »5-дәріс. Поэтикалық тіл, стиль, сөздік фигуралар
Көркем сөзді (прозалық немесе поэтикалық) ұйымдастыратын бірыңғай принципті іздестіру әдебиет теориясының ерек пәні – стилистиканы немесе стиль теориясын құрайды. Стилистиканың өлеңтанудан айырмашылығы – стиль тек қана көркем мәтіндерде ғана емес, ...
Толық оқу »4-дәріс. Поэзия мен проза. Өлең теориясы
Поэзияның проблемасымен сөздің ерек түрі «өлеңтану» пәні айналысады. Әдебиеттанудың бұл бөлігі және нысаны толықтай көркем әдебиеттің құрамына кіреді: сөздің өлеңдік құрылымы конститутивтік әдебиліктің негізгі нышандарының бірі болып табылады. Поэзия дегеніміз ...
Толық оқу »3-дәріс. Әдеби жанр
Әдебиеттің (әдебиліктің) сыртқы шекарасымен қатар, оның ішкі шекараларын құрап, әдебиетті «тек пен жанрға» бөлетін проблема да орын алады. Оларды түрлі дәуірлердегі назариятшылар әрқилы қарастырып келді. Аристотелде сөздік шығармашылық екі өлшемдік ...
Толық оқу »1-дәріс. Әдебиеттанудың ғылыми мәртебесі
Кез келген ғылымның нышанаты (предмет) құрылымданады, осы ғылымдағы реалды феномендердің мибылығының арасынан мүшеленеді. Дәл осы мәнісінде ғылыми қисындылық тұрғысынан өз пәнінен бұрын туындайды, өйткені, әдебиетті зерттеу үшін ең алдымен әдебиеттанудың ...
Толық оқу »2-дәріс. Әдебиет ұғымы
Көркем әдебиеттің межесі (шегі) әдебиеттанудың межесіне қарағанда айқын емес, осы айқын еместік оның мәнінің болмысынан тұрады. Кәсіби сында болсын, тұрмыстағы пікір айтымдарда болсын, «мынандайда-мынадай (автор, мәтін дегеніміз) – бұл енді ...
Толық оқу »Әдебиеттану көкжиегі қамтитын жұмыстарға кіріспе
“Жерұйық” сайты “Әдебиеттану көкжиегі” атты арнайы айдар ашып, зерделі оқырманға бағыттап, игі интеллектуалды қадам жасап отыр. 30 жылдан бері ұлттық әдебиеттануда кенжелеп дамып келе жатқан салыстырмалы әдебиеттанудың жалына жабысып жүргендіктен ...
Толық оқу »