Біріншіден мемлекеттің міндеті, классикалық саяси экономиканың жақтастары ретінде қамқоршылық рольде, ал нарықтық ережелерге сәйкес кепілділік беру, бірақ олардың ісіне қатыспау керек деген ұғымда болды.
Екіншіден бүкіл әлем бойынша қабылданған шаралар себептерінің бірі, әлемдік дағдарыстың теріс әсеріне барабар пассивті бейімделу үрдісі бар. Бірақ дағдарыс синдромы белгілі бір уақыт пен мән-жәйдің себебімен шешілмегендіктен және кеиінге қалдырылған экономикалық проблемалардың шешуі табылмағандықтан дағдырыс синдромы күшеиеді. Сондықтан, әлеуметтік салдары мен экономикалық негативтердің кеибір бөлімдері мемлекетке аурытбашылық ретінде ауысды..
Үшіншіден бізді бағыттаған және экономика мектебінің оқыуы бойынша, нарықтық экономика өзін өзі реттейтін жүие болып табылады, себебі тепе-теңдік баға механизимін жұмысына тек қана осылай қол жкткізуге болады.
Төртіншіден, адам капиталының негізгі факторы екені, ескерілмеген, себебі ол әлеуметтік даму барысын анықтайды және, елімізде жалақы мен еңбек өнімділігін өсіруде, осы мәселенің негізгі көзі ретінде танылады.
Экономикалық ұғымдардың түрлері. (концепциясы).
- «Жоспар – нарық» диалеммасының, іргелі маңызыдан шығуын ескере отырып, шығу тегі РФ- дан, АҚШ азаматы Владимир Леонтьев, экономика бойынша Нобель сыйлығының лауреаты, былай деді; «Жекеше бастамасы – нарықтан туған, бұл парусқа – жел болып табылады, ал жоспарлау – экономиканың мақсатқа қол жеткізу ұшін – бағыттайтын руль.» Тағыда, «Жоспар және нарықтық – бұл бір біріне көмектеседі, керағар емес, және жақсы одақтас серіктестер, біріге отырып табысты мақсатқа жетеді» деген.
- Сондай-ақ, Ф.Э. Дзержинский былай деп нұсқады: «Ұлттық экономика, коммерциялық қатынастардан басталып, жоспарланған қантынаспен аяқталу тиіс.»
Тағыда, «Шетелде керек өнімді сатып алу, ең қарапайым іс болып табылады, бірақ бұл үрдіс іс, сайып келгенде, біздің экономиканы қаңсырату және шетелдік капиталға, елдің тәуелді болғанын құптағанымыз.»
- Тағыда айта кететін жағдай, ол 2008 жылдың дағдарысы, дәлелсіз факты болып, өнеркәсіптік экономиканың, өзiн-өзi реттейтiн механизмі жұмыс істемейтінін дәлелдеді..№ Ол, либералдық экономист Гайдар және экономикаға мемлекеттік араласу жақтастары М. Делягин мен С. Глазьев экономика, 2008 жылдың дағдарыстан кейін , экономиканың құрылымдық өзгертуділуі керек деді, жаңа қағидаттарына негізделуі тиіс екеніне келіседі.
- «Ли Куан Ю (Сингапур) – біздің уақыттың беделді, аз саясаткерлерінің бірі, бірнеше ондаған жылдар бойы, ол ұтымдылықпен өзінің «үшінші» жолын қолдауда болды, және әлемде үшінші елдің қатарынан, 30 жылда ішінде бірінші қатарға шықты, және халық саны мен жер аумағы Киев қаласына тең, (қазба байлығы жоқ, құрылысқа құм мен тұсщы су жоқ.) ескере кететін бір жай, ол жалпы ішкі өнімі,Украинадаға қарағанда 1,4 есе көп шығарды.
- АҚШ азаматы, саясаттанушы, экономист, Нобель сыйлығының лауреаты, экономика әлеміндегі ғалым, тұнғыш ханум Элинор, бұрынғы қалыптасқан ұғымда, қоғамдық меншік жеткіліксіз басқарылады, сондықтан оны орталық билік реттеу керек, немесе жекшелендіру керек дегенге қарсы шықты.
- В. Ленин мен И. Сталин, төтенше қабілеттілігімен өте қиын жағдайда, Ресейді – Кеңес Одағы деген жаңа империя ретінде қалпына келтірді.
- Сонымен қатар, ғылым мен тәжрибеде бұрыннан дәлелделінгендіктен, қазіргі заманғы экономиканың дамуы осындай жағдайдың сатысында тұрғанда, нарық заңының үйлесiмдiліктілігін сақтай алмай отырғандықтан, экономиканың өсуіне байланысты тепе теңдік қамтамасыз ете алмай отыр.
Қорытындылай келе, біз мыныны айта аламыз, баяндалған тұжырымдамада нарыққа қарама қарсы немесе нарықтық экономикаға қарсы болу ізеті байқалмайды,ең бастысы , олардың арасында антагонизм мүлдем жоқ және танымал экономикалық тұжырымдамасына қайшы, басқа да әдістері бар да.
Семей қаласы.
Серікбосын МҰҚАНОВ,
электр байланысы инженері.
