Негізгі > Тарих

Қоғамдық сана–1: Ұлтсыздану қатері

Отарлық езгіден сансыраған сана мен бүлінген ой жүйемізді қалпына келтіру маңызы үлкен мәселе. Айтып-айтпа ұлтсыздануға ұрынып отырмыз. Оған қарсы «антивирус» ұлтшыл рух пен ұлтжанды тәрбие болса керек-ті. Өкінішке қарай, халқына жаны ашығанды «ұлтшыл» деп, оны халықтар достығына сына қағушы деп айыптаудан айыға алмадық (ХІХ-ғасырда «халықшыл», яки «ұлтшыл» деген айыппен крестьяндарды 

Толық оқу...

Ауызашар сөзі “ифтарға” ауыспасын десек…

Шығыс Қазақстан облысы әкімінің баспасөз-хатшысы Нұржан Есенжолов таяуда әлеуметтік жеке парақшасында Nurzhan Yessenzholov  «Осы ифтар деген сөзге неге әуес болып барамыз? Әдемі "ауызашар" деген сөзіміз бар емес пе?» деген сауал жолдады. Бұл талай жанның көкейін сыздатып жүрген сұрақ болса керек, пост астында пікірлер топырлапты. Біз де ойландық. Ойландық та осы пост

Толық оқу...

Адам ата салдырған мешіттің тарихы

Меккеден бұрын исі мұсылманға құбыла саналған (һижра бойынша 16 жылға дейін) Масжид әл-Ақса мешітіне барып сәжде етуді нәсіп еткен Аллаға сансыз мадақ, шексіз шүкірлік айтамын. Мешіттің ең алғаш құрылысын бастаған Адам ата (ғ.с.). Сахих хадисте баян етілгеніндей, Адам ата (ғ.с.) қасиетті Қағбаны тұрғызған соң араға қырық жыл салып, Құдыс (Иерусалим) қаласындағы

Толық оқу...

Мәшһүр Жүсіп пен Шәкәрімнің соңғы кездесуі

1931 жылы жазда Баянауыл елінде ұрпағы Шорманның Мұсасына үлкен ас беріп, соған Шыңғыстаудан Шәкәрім қажы келіпті. Шәкәрім құрдасы Мәшһүр Жүсіптен «Мына жаңа заман қалай болады?»- деп сұрайды. Мәшһүр Жүсіп: - «Бұл - аласапыран заман. Бұл - социализм деген заман, мағынасы құдайсыздар қоғамы деген, дүниекезек деген бар емес пе, бір кезде - Құдай деген

Толық оқу...

Абайды қашанғы терсі түсіндіреміз…

Соңғы жылдрға дейін Абайдың әдеби мұрасын танып білу, оны насихаттау жұмысының бәрі де материалистік, атеистік дүниетаным негізінде зерттеліп насихатталып келгенін ешкім де терістей алмас. Өйткені шындық осылай болып тұр. Абай дүниетанымын марксистік материалистік, жауынгер атеистік таным тұрғысынан танытудың басында қазақ философтарының айғайшы болып тұрғаны да рас. Абай туралы көркем өнер

Толық оқу...

ДУБОСЕКОВОДАҒЫ МУЗЕЙ дүйім бір дүмпудің тарихы

  Екінші дүниежүзілік соғысы кезіндегі жойқын қантөгісті шайқастардың бірі сол кездегі астанамыз Москва үшін болғаны белгілі. Мақсаттары ортақ, армандары бір көп ұлттың өкілдерінен тұратын совет әскері Москва түбіндегі осы әйгілі тарихи шайқаста неміс-фашист басқыншыларына қатты соққы беріп, алғаш рет үлкен жеңіске жеткеніне биыл 77 жыл толады екен. Бұл жеңіс – Ұлы Отан

Толық оқу...

Құнанбайды ҚАШАНҒЫ ТАСПЕН қоршап қоямыз…?

Әй, заман-ай  десеңші! Атың өшкір кешегі Кеңес үкіметінің 70 жыл бойғы санамызға сыналай қаққан идеологиясына сенсек, «халқым!» деп қан кешкен қаһарлы ханымыз Кенесары  ақ патшаға қарсы шыққан бунтарь (бүлік шығарушы) екен. «Қазағым!»  деп қан жұтқан Махамбет пен Исатай, Кейкі батырлар  баскесер бандиттер болыпты. «Ал алашым деп, алтын бастарын ажалға тіккен

Толық оқу...

СҮЙІНБАЙ

Бөрілі менің байрағым, Бөрілі байрақ көтерсе, Қозып кетер қайдағым! Сүйінбай                 I Жібермей сөзден есені, Жыраулар ғұмыр кешеді. Кіндігін кескен Қызыр кеп, Сүйінбай ақын кешегі, Шешесі жырға жерік боп, Дүниеге келген деседі. Өлеңнің сүті емгені, Өлеңнен екен жөргегі, Өлеңнен екен жібектей, Кестелі көрпе, төсегі! Айтысқа түссе көшелі, Көрмеген қайтып меселі. Ақтарса алтын сандықтай, Кеудесі жырдың кешені, Толғанып кетсе бір өзі, Шұбырған қалың көш еді. Жақсыға жолдас, дос еді, Наданға нағыз өш еді. Сүйінбай

Толық оқу...

Кітап – мазмұнымен бағалы

Арғы-бергі тарихтағы ақыл-ойдың көрнекті корифейлері – кітап әлемін мәңгілік мұра санаған. Қымбат қазыналар қатарына қосқан. Ғұлама Ә.Науаи: «Кітап – ақылына ақы сұрамайтын асыл ұстаз» деген-ді. Кітаптың құдірет-киесін бәрі де мойындайды. Өмір-тұрмыста үлгі - өнеге етеді. Жан азығы санайды. Ұзақ жылдар бойы жинақталған кітапқа толы сөрелерге көзің түскенде, олардың мазмұн-мағынасы ғана емес, авторлары мен

Толық оқу...

АБАЙДАН ҚАЛҒАН ЖАЛҒЫЗ ХАТ немесе ұлы ақын ұлына не айтқысы келген?

  1893 жылдың күзі. Абай өзі оқытып-тоқытып ел қатарына қосқан банк қызметкері Әнияр Молдабаевқа екі қабатты үй сатып әпереді (бұл үйде қазір «Алаш арыстары және М.Әуезов» музейі орналасқан). Сонан бері де Семей шаһары Абай шығармашылықпен көп айналысқан мекеннің біріне айналған. Оған естеліктерді және өзге де дерек көздерін саралай отырып көз жеткіздік. Қыс

Толық оқу...