Негізгі > Абайтану

Tоғызқұмалақтың хас шебері

(Жігіт ағасы Абайдың төл қыстауында Өткерген дәурені жайында) Ақшоқы ауылы... Саналы ғұмырының ең ұзақ кезеңін Абай осы ауылда өткерген. Өзіңіз де ойлаңыз, онда ұлы ақын отыз қысты қыстаған, ондай өзгедей мекен кәне?! Сырт Шыңғыс – кең жайлау. Көшпенді дәуірде тобықты жұрты жаздың ыстығы басталғанда сол жайлауға жетуге асығатын. Қақаған қыстың ұзақ кештерінде

Толық оқу...

Абай жинағы бұрынғы құрсаудан қашан арылады?

Көпке аян, Абай кітабы алғаш рет 1909 жылы жарық көрді. Ал 1933 жылы тұңғыш Толық жинақ баспадан шықты. Сонан беріде ұлы ақынның өлеңдері мен қарасөздері жинағы шамамен 25 рет басылыпты. Олардың баршасына да ортақ сипат – жинақ соңында берілетін түсініктер қатаң саяси құрсаудан   босанған емес. Түсініктердің текстологиялық қателер мен шығарманың

Толық оқу...

Абайтануға арналған интелектуалдық оқулық

«Interactiv Kazakhstan» компаниясы инновациялық арнайы «сөйлейтін қалам» арқылы «Абайтану әліппесі» интелектуалдық оқулығының оқу-тәрбие кешенін толығымен Қазақстанда жасалып шыққан болатын. Абайтану саласына леб әкелген нұсқаулықты редакциямызға белгілі абайтанушы Алмахан Мұхамедқалиқызы арнайы жолдап, кеңірек нәсихатталуына белсенділік танытуда. Көпке ортақ дүниені көппен бөлісуді жөн көріп отырмыз. "Жерұйық" порталы   «Interactiv Kazakhstan» компаниясы инновациялық арнайы «сөйлейтін қалам» арқылы

Толық оқу...

23-дәріс. АҚЫН АБАЙ – ОЙШЫЛДЫҚ САТЫДА (1891-1893 жылдар аралығына ой шолу)

Мақалада абайтану бағытында ескерілмей жатқан біраз мәселе қамтылған   Кіріспе сөз Ұлы Абайды танып, білуге қай дәуір де мүдделі, ал әр толқын ұрпақ оған өзіндік үлесін қосуға міндеткер.  Бүгінгі таңда Абай мұрасын жаңаша көзқараспен зерттеп, зерделеудің бұрын-соңды болмаған тамаша мүмкіндігі туып отыр. Ол  – тәуелсіздік тартуы. Соны пайдаға асыра алсақ кәне. Ашығы керек, жаңаша

Толық оқу...

22-дәріс. МӘҢГІЛІК АБАЙ

(эпилог орнына) Бұл фәни өмірде бәрі өткінші, мәңгілік ештеңе де жоқ. Ет пен сүйектен жаралған пенденің ажалсызы кәне. «Өзекті жанға бір өлім» дейді халқымыз. Мәңгілік деген үміт шоғы әсте о дүниеге, рух әлеміне ғана қатысты. Санаткер Абай рух әлемінің білгірі, халықтың уақыт сынынан өткен рухани көсемі. Міне, «мәңгілік Абай» тіркесі осы

Толық оқу...

21-дәріс. АҚТЫҚ ЖЫЛДАҒЫ АБАЙ

Өмірінің ақтық жылында Абайдың бір емес, екі Абай болып өмір сүргені байқалады. Біріншісі – қарапайым өмірдегі Абай, ол өмір  күнделікті тіршілік ағымында, үйренішті қалпында жалғаса берген.  Екіншісі – рух әлеміндегі Абай, ол әлемнің ерекшелігі - тек жоғары басқыштауды талап етеді.   Екіге бөлінген жүрек Абай эволюциясына бойлау - күллі қазақ философиясы мойнына жүк

Толық оқу...

20-дәріс. ӘУЛИЕ – ХАКІМ АБАЙ

Абайдың мүлде ашылмай келген бір қыры бар болса, ол – әулиелік. Абай - хақиқатқа жеткен ойшыл, демек, ол - әулие. Осы фактіні неліктен жасырып-жабуға тиіспіз? Төменде Абайдың ақырғы жылы, соңғы күндері қалай өткеніне көз жүгіртіп, ой бөлісейік. Әулиелік жайлы түсініктер Шариғат, тариқат, мағрифат, хақиқат. Осы төртеуді мұсылмандық ілім адам баласы жетілуінің баспалдақтары

Толық оқу...

М.Мырзахметов еңбектеріндегі әуезовтану мәселелері

Қазақ  әдебиеттану ғылымының өзекті мәселелеріне қатысты тың зерттеулерімен танылған ғалым -  Мекемтас Мырзахметов Абайды тану, Абайды насихаттау ісімен бірге әуезовтану мәселесіне ғұмырлық еңбегін арнап келеді. Абай мен Мұхтардың  шығармашылық тұлғасын тығыз бірлікте және рухани байланыста қарастыру әсіре орынды да күрделі ғылыми еңбек.  Ғалымның абайтану саласына қосқан үлесі  өз алдына  күрделі,  

Толық оқу...

19-дәріс. КЕМЕҢГЕР АБАЙ

1900 жылдары Абай қай жағынан алғанда да кемеліне келді, кемеріне толды. Адамның кемелдігі түпкі ақиқатқа жету деңгейімен өлшенсе керек. Абай дәл солай, таным баспалдағы шыңына шығып, әлемдік жаңалықтарды ашқан хакім. Өз сөзінше, үш сипатты (ғылым, мейірім, әділет) бірдей ұстаған адам - «жәуәнмәрттілік үш хәсләттің» иесі, яғни мәрт кісі, кемел адам.   «Толық

Толық оқу...

18-дәріс. ХАКІМ АБАЙ

1898 жылдан былайғы уақытта Абайдың хакімдік қыры жарқырай көрінеді. Жалпыадамзаттық ақыл-ойдың шырағын жақты. Осы шақта Абай – хакім, әлем ойының алыбы, «алтыншы сезімнің» иесі. Оған әлденеше пәлсапалық өлеңдері, өте-мөте діни-теологиялық шығармасы - «Тасдиқ» трактаты, қазіргіше 38-ші қарасөзі бұлтартпас дәлел.  Ғажайып хакімдік еңбекке данышпан ойшыл төрт жылдай ғұмырын сарп еткен еді.   «Тасдиқ»

Толық оқу...